Reklama

W cieniu magnackiej nekropolii - sieniawska fara

Niedziela przemyska 44/2009

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W części starej wsi Dybków, dziś dzielnicy miasta, ulokowano fortecę, której nazwa pochodziła od możnego rodu Sieniawskich. Kościelna historia tych ziem sięga odległej daty 1571 r., kiedy to ówczesny właściciel Dybkowa - wojewoda sandomierski Jan Kostka ufundował drewniany kościół. Świątynia spalona została podczas najazdu Tatarów w 1624 r. Dzięki staraniom córki Stanisława Kostki, Katarzyny zamężnej z Adamem Hieronimem Sieniawskim podczaszym koronnym, kościół został odbudowany. Świątynia nosiła wezwanie św. Jana Chrzciciela. Dokument uposażenia kościoła z 1629 r. przekazuje nam wiadomości o istniejącym kościele, cerkwi, szkole, domu wójta, a także folwarku. W końcu I połowy XVII stulecia ufundowano jeszcze - staraniem Katarzyny Sieniawskiej - przytułek dla okolicznej biedoty. Adam Mikołaj Sieniawski, umierając w 1726 r., pozostawił jedyną córkę Marię Zofię i zamknął historię rodu Sieniawskich. Córka jego, poprzez małżeństwo z księciem Augustem Aleksandrem Czartoryskim wojewodą ruskim, otworzyła nową kartę historii Sieniawy.
Pierwotny kościół parafialny św. Jana Chrzciciela, przez lata niszczejący, wymagał generalnego remontu. Zrezygnowano jednak z tych planów i około 1753 r. wzniesiono nowy kościół, który następnie, z polecenia władz austriackich, w latach 1788-1944 służył jako cerkiew greckokatolicka. Obecnie zniszczony już mocno obiekt pełni funkcję kaplicy przedpogrzebowej.
Na początku XVIII wieku Mikołaj Hieronim Sieniawski sprowadził do Sieniawy braci dominikanów obserwantów. Zakonnicy zamieszkali przy drewnianym kościele. Dla nich w latach 1719-51 wzniesiono późnobarokową świątynię wedle projektu architektonicznego G. Spazzio. Świątynia nosi nazwę Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Nie długo cieszyli się bracia nowym kościołem, gdyż w 1777 r., podczas oddawania salw honorowych na pogrzebie wojskowym, jeden z pocisków trafił w kościół, który niemal natychmiast stanął w płomieniach. W 1778 r. austriackie władze skasowały konwent, a zakonników przeniesiono do pobliskiego Jarosławia. Kościół po remoncie zaczął pełnić rolę parafialnego. Zniszczeniom uległ też podczas I wojny światowej, dlatego jego wyposażenie jest bardzo skromne i pochodzi już z czasów powojennych. Nowe są: ołtarz główny oraz ołtarze boczne, a także polichromia wykonana w latach pięćdziesiątych XX wieku, autorstwa Stanisława Jakubczyka. Ciekawym rozwiązaniem zastosowanym przez wspomnianego artystę było nadanie postaciom świętych twarzy współczesnych mieszkańców miasteczka: dzieci i duchownych (wikarego i proboszcza).
Prawdziwą osobliwością sieniawskiej świątyni jest krypta rodowa Czartoryskich. Co ciekawe, żaden z pochowanych tutaj członków tej arystokratycznej rodziny nie umarł w Sieniawie; doczesne szczątki zmarłych Czartoryskich sprowadzano z różnych miejsc w Europie. Inicjatorem utworzenia rodowej krypty był książę Władysław Czartoryski, w II połowie dziewiętnastego stulecia. On to sprowadził z Paryża szczątki swojego ojca, księcia Adama. Książę Adam Czartoryski (1770-1861), przyjaciel cara Aleksandra I, zwolennik rozwoju zjednoczonej Polski pod berłem rosyjskim, w latach 1804-06 był ministrem spraw zagranicznych w rosyjskim rządzie. Do lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku w krypcie spoczywał także ks. August Czartoryski (1858-93) - pierwszy polski salezjanin. Jego postać symbolizuje wierność powołaniu, mimo przeciwności - ojciec Augusta chciał odwieść go od wstąpienia do salezjańskiego nowicjatu (nie pojawił się nawet na święceniach kapłańskich syna). Szczątki ks. Augusta w 1964 r. zostały następnie zabrane do kościoła Salezjanów w Przemyślu.
W sklepionej kolebkowo krypcie ustawiono obecnie 22 trumny, po 11 z każdej strony. Trumny opisano tabliczkami i postawiono na specjalnych postumentach. Ołtarz z krucyfiksem pochodzi z XIX stulecia. Prawdziwą ozdobą sieniawskiej krypty i to na skalę europejską były wieńce pogrzebowe. Mają one różne kształty: owalne, koliste, krzyża, krzyża łączonego z kołem, gałązek i koszyków. Wykonane są z nawlekanych na druciki szklanych i porcelanowych koralików, porcelanowych kwiatów i papieru parafinowanego. Nie zachowały się niestety do naszych czasów szarfy z dedykacjami, dzięki którym wiedzielibyśmy, dla kogo były konkretnie przeznaczane. Najpiękniejsze z wieńców, z porcelanowymi białymi i liliowymi kwiatami bzu, wykonane są z ponad miliona koralików i porcelanowych płatków. Obecnie przechowywane są w Muzeum w Jarosławiu. Przy kościele znajduje się dawny klasztor podominikański, obecnie plebania z 1754 r. oraz dzwonnica z XVIII stulecia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2009-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Litania nie tylko na maj

Niedziela Ogólnopolska 19/2021, str. 14-15

[ TEMATY ]

litania

Karol Porwich/Niedziela

Jak powstały i skąd pochodzą wezwania Litanii Loretańskiej? Niektóre z nich wydają się bardzo tajemnicze: „Wieżo z kości słoniowej”, „Arko przymierza”, „Gwiazdo zaranna”…

Za nami już pierwsze dni maja – miesiąca poświęconego w szczególny sposób Dziewicy Maryi. To czas maryjnych nabożeństw, podczas których nie tylko w świątyniach, ale i przy kapliczkach lub przydrożnych figurach rozbrzmiewa Litania do Najświętszej Maryi Panny, popularnie nazywana Litanią Loretańską. Wielu z nas, także czytelników Niedzieli, pyta: jak powstały wezwania tej litanii? Jaka jest jej historia i co kryje się w niekiedy tajemniczo brzmiących określeniach, takich jak: „Domie złoty” czy „Wieżo z kości słoniowej”?

CZYTAJ DALEJ

#NiezbędnikMaryjny: Litania Loretańska - wezwania

[ TEMATY ]

litania loretańska

Adobe Stock

Litania Loretańska to jeden z symboli miesiąca Maja. Jest ona także nazywana „modlitwą szturmową”. Klamrą kończąca litanię są wezwania rozpoczynające się od słowa ,,Królowo”. Czy to nie powinno nam przypominać kim dla nas jest Matka Boża, jaką ważną rolę odgrywa w naszym życiu?

KRÓLOWO ANIOŁÓW

CZYTAJ DALEJ

Wielki protest rolników w Warszawie

2024-05-10 11:56

[ TEMATY ]

protest

o. Waldemar Gonczaruk CSsR

W piątek, w południe z placu Zamkowego w Warszawie wyruszyła organizowana przez NSZZ "Solidarność" manifestacja przeciwko Zielonemu Ładowi. W jej trakcie związkowcy mają zbierać podpisy pod petycją o referendum w tej sprawie. Wśród uczestników marszu są także politycy Prawa i Sprawiedliwości, z liderem ugrupowania Jarosławem Kaczyńskim na czele.

Przed rozpoczęciem manifestacji Kaczyński zabrał głos w siedzibie PiS przy ul. Nowogrodzkiej. Przekonywał, że "Zielony Ład to jest między innymi dzieło Platformy Obywatelskiej, która się całkowicie w to włączyła po to, żeby realizować różne interesy, różne ideologie".

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję