Ks. Antoni Pastwa urodził się 2 października 1898 r. we wsi Klaskawa w parafii Czersk w powiecie chojnickim. Rodzicami jego byli Józef i Salomea z domu Sisacka. Od siódmego roku życia uczęszczał do szkoły
powszechnej w rodzinnej miejscowości. W 1911 r. rozpoczął naukę w gimnazjum Księży Pallotynów w Wadowicach, skąd w 1915 r. przeniósł się do biskupiego Collegium Marianum w Pelplinie, a w 1917 r. do państwowego
gimnazjum w Chojnicach. W tym samym roku, we wrześniu, został powołany do armii niemieckiej, w której pełnił służbę w Malborku i na froncie francuskim aż do zakończenia I wojny światowej. Dopiero w 1919
r. ukończył niemieckie gimnazjum klasyczne w Gdańsku. Podczas inwazji bolszewickiej w 1920 r. jako ochotnik służył przez trzy miesiące w armii polskiej w 16. Pułku Artylerii w Grudziądzu. Przyjęty do
Seminarium Duchownego w Pelplinie, w latach 1920-24 odbywał formację przed święceniami kapłańskimi, które otrzymał w kaplicy seminaryjnej z rąk biskupa chełmińskiego Augustyna Rosentretera 14 czerwca
1924 r. Pierwsze kroki jako duszpasterz stawiał Ksiądz Antoni w największej wówczas na Pomorzu parafii św. Mikołaja w Grudziądzu. Po roku, 7 lipca 1925 r. został mianowany wikariuszem tumskim i profesorem
w Collegium Marianum w Pelplinie jako jeden z najmłodszych jego nauczycieli. Tam współpracował z ks. Bolesławem Partyką, po którym później objął probostwo przy farze grudziądzkiej. W tym czasie zapisał
się chlubnie jako wybitny działacz Katolickiego Związku Młodzieży Polskiej na Pomorzu. Przez ponad trzy lata (październik 1926 r. - grudzień 1929 r.) pełnił funkcję pierwszego kapelana-sekretarza biskupa
chełmińskiego Stanisława Wojciecha Okoniewskiego. Spośród dziesięciu kapelanów w ciągu 13 lat pasterzowania bp. Okoniewskiego był najdłużej piastującym tę posadę. Specyfiką jego posługi na tym urzędzie
była całodzienna dyspozycyjność, wspomaganie Biskupa w jego misji pasterskiej, administracyjnej, społecznej i piśmienniczej. Podczas wizytacji kanonicznych kierował jej ceremoniałem oraz czuwał nad organizacją
i przebiegiem uroczystości pontyfikalnych. Patrząc na pelplińskie lata kap-łańskie ks. Pastwy, trzeba wspomnieć inne funkcje, które tam pełnił. Był notariuszem Sądu Biskupiego, a od 1927 r. spowiednikiem
nadzwyczajnym w Seminarium Duchownym.
Następny etap życia ks. Pastwy związany był z pracą naukową na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego, na który został przyjęty 26 listopada 1929 r. Po dwóch latach (22 czerwca 1932 r.)
uzyskał tytuł magistra prawa kanonicznego i pragnął dalsze studia kontynuować w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, czego jednak nie uczynił. Pozostał w Warszawie i pełnił nadal funkcję młodszego asystenta
przy katedrze seminarium Prawa Kanonicznego UW (1931-33). 28 października 1932 r. przedstawił w dziekanacie Wydziału Teologii UW pracę nt. Przeszkoda małżeńska zbrodni w prawie kanonicznym z prośbą o
przyjęcie jej jako dysertacji doktorskiej. Studia prawnicze ukończył zdobyciem tytułu doktora prawa kanonicznego 10 lutego 1933 r.
Po powrocie do diecezji 15 lutego 1933 r. Biskup Chełmiński mianował ks. Pastwę wikariuszem w parafii Błędowo w powiecie chełmińskim, a 1 lipca tego samego roku wikariuszem w parafii św. Jana w Toruniu
(dzisiejsza parafia katedralna). Z Torunia został powołany dekretem z 1 sierpnia 1934 r. do Grudziądza, gdzie objął nowo powstałą parafię Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Swoją posługę rozpoczął
od adaptowania na cele kultowe budynku Bazaru, który wcześniej pełnił funkcje kulturalno-sportowe, aby już 15 września mogło się odbyć poświęcenie tymczasowej świątyni. Obok organizacji życia sakramentalnego
otoczył opieką pracowników kolei i ich rodziny - kościół usytuowany był w bliskości dworca kolejowego - inicjując powstanie Bractwa św. Józefa. Po niespełna dwóch latach kładzenia podwalin pod budowę
nowej wspólnoty parafialnej, pozostając w Grudziądzu, został proboszczem parafii farnej św. Mikołaja (instytuowany 26 czerwca 1936 r.) oraz dziekanem grudziądzkim. W ostatniej swojej parafii był opiekunem
i asystentem w niektórych bractwach i stowarzyszeniach tam działających, a także wielkim orędownikiem powstania Katolickiego Stowarzyszenia Piotra Skargi, które za cel stawiało sobie "pogłębienie u członków
katolickiego poglądu na świat, krzewienie zasad katolickich w życiu indywidualnym i zbiorowym, jako też popieranie katolickiej twórczości naukowej". Umiejętność znalezienia wspólnego języka i kręgu zainteresowań
z inteligencją katolicką zadecydowało o powodzeniu działalności wspomnianego Stowarzyszenia, co stawiało Księdza Antoniego w czołówce wypróbowanych działaczy społeczno-katolickich diecezji chełmińskiej.
Na początku września 1939 r. proboszcz ks. Pastwa odprawił w farze uroczystą Mszę św. w intencji 40 żołnierzy polskich poległych w okolicach Grudziądza, których pochówek miał miejsce na cmentarzu
parafialnym. To wydarzenie, jak i cała działalność duszpastersko-społeczna przyczyniły się do jego aresztowania 5 wrześ-nia i osadzenia w zakładzie karnym, skąd 11 listopada przewieziono go do Internatu
Kresowego przy ul. Chopina. 27 listopada z pozostałymi zakładnikami został rozstrzelany na Księżych Górach w Grudziądzu. Pochowano go wraz z innymi współtowarzyszami jego ostatniej drogi na cmentarzu
farnym.
Ks. dr Antoni Pastwa przed II wojną światową był odznaczony złotym Krzyżem Zasługi. W pamięci ówczes-nych parafian pozostał jako dobry i oddany służbie Bogu i ludziom duszpasterz. Poza pracą parafialną
warto na koniec wspomnieć jego dorobek naukowy. Należą do niego m.in. takie rozprawy, jak: Zbrodnia małżeńska jako przeszkoda pokuty w dawnym prawie kościelnym, Przeszkoda małżeńska zbrodni w prawie kanonicznym
- rozprawa doktorska oraz Sterylizacja a prawo moralne.
Pomóż w rozwoju naszego portalu