Reklama

Niedziela Rzeszowska

Wakacyjny szlak (4)

Tajemnice rzeszowskiej fary

Rzeszowska fara jest najstarszym zabytkiem miasta. Jej metryka sięga odległych, średniowiecznych czasów. Mroczne wnętrze kościoła sprzyja modlitwie i refleksji, a ciekawe wyposażenie wnętrza inspiruje do tego, by choć na chwilę odwiedzić ten rzeszowski kościół, który prawdopodobnie odwiedzili w 1509 r. król Zygmunt Stary, czy też w 1683 r. Jan III Sobieski oraz cesarz Franciszek Józef

Niedziela rzeszowska 32/2017, str. 4-5

[ TEMATY ]

Rzeszów

fara

Arkadiusz Bednarczyk

Wnętrze świątyni

Wnętrze świątyni

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Parafia w Rzeszowie wymieniona była w rejestrach świętopietrza z 1346 r., jako wchodząca w skład dekanatu dębickiego i diecezji krakowskiej. Musiał tutaj zatem istnieć jakiś kościół, przynajmniej drewniany, przed 1346 r. W 1363 r. wymieniany jest w Rzeszowie kościółek pw. św. Feliksa i św. Adaukta z fundacji Jana Pakosława ze Stróżysk h. Półkozic (rycerza i dyplomaty królewskiego, posła do Awinionu) , który otrzymał miasto od polskiego monarchy. Nie można wszakże wykluczyć, że to król Kazimierz Wielki był fundatorem ok. 1346 r. kościoła pod tymże wezwaniem. Nawiązywało ono do odnowionej przez króla wawelskiej rotundy pw. św. Feliksa i św. Adaukta. Podczas pożaru miasta w 1427 r. ten najstarszy kościół spłonął.

Obecne prezbiterium pochodzi z 1434 r. W 1621 r. kościół ponownie dosięgły płomienie pożaru. Ówczesny właściciel Rzeszowa Mikołaj Ligęza podjął decyzję o odbudowie i zarazem powiększeniu istniejącej świątyni, czego dokonano ok. 1623 r. Do 1745 r. wzniesiono 13 nowych ołtarzy późnobarokowych. Z średniowiecznego okresu nie zachował się wewnątrz świątyni żaden ruchomy zabytek.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Uśmiechnięty Pan Jezus

Obecnie wnętrze kościoła posiada cechy późnobarokowe i regencji. Ołtarz główny pochodzi z 1730 r. W centralnym polu umieszczono obraz olejny „Ukrzyżowanie” nieznanego autora, sygnowany J. Schonbrun A.D. 1857. Pod krzyżem stoi Matka Jezusa oraz św. Jan, najwierniejszy, umiłowany uczeń. Maria Magdalena zaś wyraźnie załamana klęczy u stóp krzyża podpierając ręką głowę. Bardzo prawdopodobne, że w ołtarzu głównym z XVII wieku znajdował się drewniany krucyfiks znajdujący się obecnie na ścianie wschodniej prezbiterium. Postać Ukrzyżowanego zwisa na wysoko wyciągniętych ramionach, zaś głowa opada na pierś, ale na twarzy maluje się łagodny uśmiech.

Tajemnicze nagrobki

W prezbiterium kościoła znajduje się zespół ciekawych nagrobków właścicieli Rzeszowa – linii Rzeszowskich z Żyrkowa z II poł. XVI wieku: Mikołaja Rzeszowskiego (zm. 1574), jego syna Adama (zm. 1583), Urszuli z Kocmyrzowa (zm. 1554), matki Mikołaja i Elżbiety Kormanickiej (zm. 1602), żony Adama. W nagrobku tym nie trudno odnaleźć analogie do podobnego obiektu sztuki sepulklarnej – piętrowego nagrobka wojewody krakowskiego Wawrzyńca Spytka Jordana – dziada Mikołaja Spytka Ligęzy (właściciela Rzeszowa z XVII wieku), z krakowskiego kościoła augustianów na Kazimierzu, dzieła Santi Gucciego. Nagrobek z rzeszowskiego kościoła jest jedynym znanym w Polsce zbiorowym nagrobkiem rycerskim ukazującym zmarłych w popiersiach z przełomu XVI i XVII wieku. Prawdopodobnie współfundatorem nagrobków był właściciel Rzeszowa, wspomniany już Mikołaj Spytek Ligęza wraz ze swoją żoną Elżbietą Kormanicką. Nagrobek najprawdopodobniej powstał w warsztacie któregoś z uczniów samego mistrza Santi Gucciego.

Reklama

Ołtarzami opiekowały się cechy

W kościele znajduje się obecnie dziesięć bocznych ołtarzy oraz główny w prezbiterium. Istniejące w mieście cechy opiekowały się poszczególnymi ołtarzami: i tak ołtarzem św. Walentego – cech piekarzy; Trzech Króli (dzisiaj po lewej stronie znajduje się tu XIX-wieczny obraz św. Kryspina i św. Kryspiniana, gdzie jeden z braci daje bucik małemu chłopcu) – cech szewców; św. Rocha (dziś górny obraz z XIX wieku w ołtarzu po prawej stronie) – cech kuśnierzy; ołtarzem Piety (Matki Bożej Bolesnej, dziś w prawej nawie bocznej) zajmowali się słodownicy; św. Sebastiana (dziś górny obraz w ołtarzu po lewej stronie) – rzeźnicy. W kościele istniały również bractwa: kapłańskie, literackie, św. Anny, a w XVIII wieku książę Ignacy Lubomirski założył bractwo Aniołów Stróżów (przy obecnym ołtarzu Matki Bożej Bolesnej, gdzie założono ołtarz Aniołów Stróżów). Z kolei w 1569 r. pochodzi statut rzeszowskich szewców. Patronami szewców są św. Kryspin i św. Kryspinian. W rzeszowskiej farze zachował się ołtarz, nad którym opiekę sprawowali ongiś szewcy. W bocznym ołtarzu znajduje się dzisiaj obraz przedstawiający warsztat szewski, a w nim św. Kryspin i św. Kryspiniana. Kiedyś znajdował się tu obraz Trzech Króli. Jeden z braci podaje bucik małemu, ubogiemu chłopcu. Na stołeczku znajdują się narzędzia szewskie. W scenie z rzeszowskiego ołtarza uczestniczą również inne osoby: starsza i młoda kobieta oraz trzej mężczyźni, z których jeden uchyla lekko kotarę i zagląda ukradkiem do warsztatu. Drugi z braci wskazuje obecnym w warsztacie osobom, zapewne jeszcze galijskim poganom, na Ukrzyżowanego.

Reklama

Tobie ginąć, mnie płakać...

W 1627 r. Mikołaj Spytek Ligęza założył w kościele Bractwo Różańcowe, które opiekowało się ołtarzem Matki Bożej Różańcowej. Obraz Matki Bożej Różańcowej z XVII wieku znajduje się obecnie w nawie bocznej i jest najprawdopodobniej dziełem bernardyńskiego malarza Szymona Hermanowicza. W prawej nawie natrafimy na ciekawy obraz z XVIII wieku przedstawiający św. Stanisława Kostkę, który poleca Rzeszów Najświętszej Maryi Pannie. Ten unikalny obraz przedstawia wygląd ówczesnego Rzeszowa z kamienicami w Rynku i innymi elementami architektury.

W kościele znajduje się monumentalny krucyfiks umieszczony zaraz przy wejściu od strony południowej z ok. 1700 r. Zwróćmy uwagę na nogi Ukrzyżowanego z osiemnastowiecznego krucyfiksu, które od częstego całowania i dotykania wytarły się, podobnie jak posąg św. Piotra w Bazylice św. Piotra w Rzymie. Podobno były nawet sugestie, aby zastąpić startą figurę kopią. Wedle legend ten ogromny krucyfiks cieszył się wielkim kultem.

Tajemniczy relikwiarz

W zakrystii rzeszowskiego kościoła farnego przechowywano do początku XIX wieku zagadkowy relikwiarz. Krył on w sobie szczątki Brunona z Kwerfurtu oraz św. Konstantego (Cyryla?). Jak dostał się do rzeszowskiego kościoła oraz dlaczego wystawiano go dwa razy do roku, tego nie umiemy dzisiaj wyjaśnić. Relikwiarz zbudowany był w formie czerwonej puszki, został skonfiskowany przez władze austriackie w 1810 r. Wynoszony z zakrystii relikwiarz stawiano na ołtarzu głównym, a odsłaniany był przez możne rodziny kolatorów kościoła: Szembeków, Bokumów oraz Lubomirskich.

2017-08-03 11:17

Ocena: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Wschowa. Prace przy wieży kościoła farnego

[ TEMATY ]

fara

Wschowa

We Wschowie rozpoczęły się prace przy wieży kościoła farnego.

Prace przy wieży kościoła farnego pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika obejmą naprawę i stabilizację konstrukcji murów oraz prace konserwatorskie przy zachodniej elewacji wieży i przyporach. Parafia pozyskała na ten cel dotację od Ministra Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu w kwocie 340 tys. zł.

CZYTAJ DALEJ

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Niedziela legnicka 16/2006

Karol Porwich/Niedziela

Monika Łukaszów: - Wielkanoc to największe święto w Kościele, wszyscy o tym wiemy, a jednak wielu większą wagę przywiązuje do świąt Narodzenia Pańskiego. Z czego to wynika?

CZYTAJ DALEJ

Ponad 50 tysięcy widzów w polskich kinach na pokazach 4. sezonu "The Chosen"

2024-03-28 11:39

[ TEMATY ]

„The Chosen”

Materiały promocyjne/thechosen.pl

Serial o Jezusie z kolejnym sukcesem. W polskich kinach 4. sezon zebrał ponad 50 000 widzów, a licznik wciąż rośnie. Kolejne odcinki serialu, co stało się całkowitym fenomenem w branży filmowej, wciąż wyświetlane są w kinach.

Poza repertuarowym wyświetlaniem w kinach, również społeczność ambasadorów serialu organizuje w całej Polsce pokazy grupowe, które nierzadko mają sale zajęte do ostatnich miejsc. W wielu miejscowościach można wybrać się na taki pokaz czy to do kina sieciowego, lokalnego czy domu kultury. Kina widząc ogromne zainteresowanie same wstawiają do repertuaru kolejne odcinki lub powtarzają wyświetlanie od 1 odcinka. Już pojawiają się pierwsze całodzienne maratony z 4. sezonem.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję