Reklama

Wielcy kapłani

Patronem cyklu Wielcy Kapłani jest

Kochał Polskę

„Czym w chrześcijaństwie św. Paweł, tym w Polsce ks. Piotr Skarga” – słowa, które wypowiedział kard. Aleksander Kakowski w 1936 r., w trakcie obchodów 400. rocznicy urodzin ks. Skargi, dobrze oddają, jak wybitną postacią był kaznodzieja sejmowy.

Niedziela Ogólnopolska 30/2022, str. 20-21

[ TEMATY ]

Wielcy Kapłani

Piotr Skarga, Tytus Maleszewski/polona.pl

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Najczęściej nazwisko ks. Piotra Skargi łączymy z Kazaniami sejmowymi, modlitwą za ojczyznę albo ze słynnym obrazem Jana Matejki. To prawda, że w polskim społeczeństwie ks. Skarga znany jest przede wszystkim jako kaznodzieja na dworze króla Zygmunta III Wazy.

Urodził się 2 lutego 1536 r. w Grójcu k. Warszawy. Zanim został wybitnym teologiem, pisarzem i kaznodzieją, czołowym polskim przedstawicielem kontrreformacji, studiował w Akademii Krakowskiej. W 1562 r. przyjął święcenia subdiakonatu i objął funkcję kaznodziei w katedrze lwowskiej. Święcenia kapłańskie przyjął w 1564 r. z rąk arcybiskupa lwowskiego Pawła Tarły. Podczas pobytu w Rzymie wstąpił do zakonu jezuitów. Był rektorem Kolegium Jezuitów w Wilnie, pierwszym rektorem Uniwersytetu Wileńskiego. Był wybitnym duszpasterzem Litwy i Białorusi. Zapisał się jako inicjator wielu kolegiów jezuickich, np. w Połocku, gdzie był pierwszym rektorem (w latach 1582-86), Rydze, Dorpacie i Lublinie. W Warszawie był rektorem gimnazjum przy kościele św. Jana. Andrzej Tęczyński poprosił ks. Skargę o zajęcie się wychowaniem i edukacją jego syna Jana. W związku z tym przez 5 lat jezuita przebywał w Wiedniu i na dworze Tęczyńskich. W Krakowie został przełożonym w kościele św. Barbary. W 1588 r. mianowano go kaznodzieją na dworze króla Zygmunta III. Pełnił tę posługę przez 24 lata.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Spowiednik papieski

Po wstąpieniu do jezuitów w 1569 r. 2-letni nowicjat obowiązujący w zakonie św. Ignacego Skarga odbył w Rzymie. Kiedy wstępował do zakonu, przyjmował go ówczesny generał Jezuitów – św. Franciszek Borgiasz. W tym samym czasie przedstawił on Piotra Skargę papieżowi Piusowi V jako pierwszego polskiego spowiednika w katedrze św. Piotra.

Teolog i duszpasterz

Skarga był bardzo gorliwym duszpasterzem, który akcentował wartości moralne. Dał się poznać jako twórca systemu pomocy biednym, twórca myśli politycznej i patriotycznej. Dostrzegał i głosił, że wiara nie jest wartością, którą zamykamy w sercu, ma raczej wymiar społeczny. Był też inicjatorem urządzania pierwszych 40-godzinnych nabożeństw eucharystycznych na terenie Litwy i Polski, którymi pragnął ocalić i pogłębić wiarę ludu Bożego. Założył Bractwo Najświętszego Sakramentu. Członkowie tej wspólnoty mieli obowiązek uczestniczenia w adoracjach i procesjach ku czci Eucharystii, pomagali biednym i odwiedzali chorych.

Reklama

Życie ks. Skargi trzeba widzieć na tle epoki i realiów Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku. Ze swoim nauczaniem był prorokiem swoich czasów. To on przewidział rozbiory Rzeczypospolitej, które dokonały się niemal 200 lat później. W nurcie polityczno-patriotycznym swoich dzieł pisał m.in. o zagrożeniach związanych z rozpanoszeniem się szlacheckiej wolności i przewidział przyszły upadek państwa. Jego kazania były diagnozą i oceną jego czasów.

Pisarz

Nasz bohater wiele pisał, a jego Żywoty świętych można nazwać bestsellerem wszech czasów, były one bowiem wznawiane w wysokich nakładach aż do połowy XX wieku. Zachęcał w nich wiernych do proszenia świętych patronów o wstawiennictwo w każdej potrzebie. Ksiądz Skarga jest autorem książek duszpasterskich i teologicznych, m.in. Kazań na niedziele i święta całego roku, Kazań o siedmiu sakramentach. W swoich publikacjach zostawił nam coś, co możemy określić jako etos narodowy. Księdza Skargę można śmiało umieścić w kanonie narodowym obok takich postaci i mówców jak Paweł Włodkowic i bł. kard. Stefan Wyszyński. Z pism i kazań jezuity wyłania się konkretny obraz państwa i polityki; wyraźnie wskazuje on na to, jak ważne są zaangażowanie obywateli i wywieranie pewnego nacisku na elity polityczne.

Myśliciel i dobroczyńca

Ksiądz Skarga uchodzi również za inicjatora unii kościelnej ze Wschodem chrześcijańskim; był uczestnikiem oraz obrońcą synodu brzeskiego w 1596 r. Do spuścizny kaznodziei narodowego w swoich pielgrzymkach do ojczyzny nawiązywał św. Jan Paweł II. Już podczas pierwszej podróży apostolskiej do Polski i pierwszej homilii wygłoszonej na pl. Zwycięstwa w Warszawie Ojciec Święty przytoczył słowa ks. Skargi z jego Kazań sejmowych: „Ten stary dąb tak urósł, a wiatr go żaden nie obalił, bo korzeń jego jest Chrystus”. Papież Polak ks. Skargę postawił obok św. Jadwigi Andegaweńskiej, św. Jana z Kęt i św. Brata Alberta.

Reklama

Piotr Skarga to także człowiek miłosierdzia. W swojej działalności duszpasterskiej czas przeznaczał na kontakt z potrzebującymi, odwiedzał szpitale i więzienia. Dbał też o życie duchowe potrzebujących oraz szacunek dla chorych i skazańców. Troszczył się nie tylko o wygląd kościołów, które w tamtym czasie były bardzo zaniedbane. Przede wszystkim miał wrażliwość na drugiego człowieka. Z wielką pokorą i szacunkiem pochylał się nad potrzebującymi. W jednym z kazań napisał: „Ci, którzy Panu Bogu kościoły widome budują, pierwej kościół serdeczny w sobie zbudowali”.

Gdy przemierzał ulice królewskiego miasta Krakowa, stykał się z ludźmi biednymi, szukał coraz to nowszych sposobów walki z ubóstwem i biedą. Na wyróżnienie zasługuje jego działalność charytatywna, której poświęcał bardzo dużo czasu. Kiedy rozpoczął pracę w Krakowie w 1584 r., założył Arcybractwo Miłosierdzia Bogarodzicy oraz Bank Pobożny, który udzielał bezprocentowych pożyczek, i Skrzynkę św. Mikołaja, która gromadziła posagi dla ubogich panien. Pisał skargi ubogim analfabetom; stąd też pochodzi jego przydomek: Skarga.

Celem Arcybractwa Miłosierdzia, które założył, było nie tylko wspomaganie nędzarzy, ale i wychowywanie społeczeństwa w poczuciu obowiązku pełnienia miłosierdzia. Fundusze powstałe z jałmużny i składek wzrastały natomiast dzięki fundacjom zamożnych członków i sympatyków. Działający przy arcybractwie Bank Pobożny był instytucją o charakterze kredytowym; miał służyć zubożałej ludności jako ochrona przed wyzyskiem ze strony lichwiarzy. Szczególną formą świadczenia miłosierdzia przez ks. Skargę i z jego inicjatywy były posagi dla ubogich dziewcząt, opieka nad porzuconymi dziećmi, wspomaganie biednych uczniów i osób wstydzących się żebrać.

Ksiądz Piotr Skarga zmarł 27 września 1612 r. w Krakowie. Z inicjatywy metropolity krakowskiego kard. Stanisława Dziwisza 8 grudnia 2014 r., w kaplicy Domu Arcybiskupów Krakowskich, uroczyście rozpoczął się proces beatyfikacyjny ks. Skargi.

Archiwum TK Niedziela

2022-07-19 14:01

Ocena: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Menedżer w sutannie

Niedziela Ogólnopolska 43/2022, str. 20-21

[ TEMATY ]

Wielcy Kapłani

pl.wikipedia.org

Ksiądz Piotr Wawrzyniak

Ksiądz Piotr Wawrzyniak

Jako nastolatek chciał walczyć z zaborcami o niepodległość ojczyzny. Jako ksiądz budował nowoczesne społeczeństwo obywatelskie. O kim mowa?

Lista funkcji pełnionych społecznie przez ks. Piotra Wawrzyniaka może wzbudzić podziw: prezes Towarzystwa Przemysłowego św. Wojciecha w Śremie, dyrektor Banku Ludowego w Śremie, patron Związku Towarzystw Przemysłowych oraz Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych, prezes Związku Kapłanów „Unitas”, a także Związku Fabrykantów na Rzeszę Niemiecką i wiele, wiele innych... W XIX wieku okrzyknięto go „niekoronowanym królem Polski”. W dzisiejszych czasach ten zaangażowany tak bardzo, jak to tylko możliwe, w przyziemne sprawy gospodarcze i finansowe ksiądz, menedżer, poseł, prezes, bankier w jednej osobie nie miałby łatwo. Żeby lepiej zrozumieć życie i działalność ks. Wawrzyniaka, trzeba odnieść się do czasów, w których żył.

CZYTAJ DALEJ

Historia według Kossaka

2024-03-28 10:54

[ TEMATY ]

Materiał sponsorowany

fot. Armando Alvarado

Mało która postać historyczna odcisnęła tak mocno swój ślad w dziejach świata, i tak bardzo wpływa na wyobraźnię współczesnych ludzi, jak Napoleon. Pisano o nim książki, wiersze, kręcono filmy, ale bodaj żadne z tych dzieł nie jest tak wymowne jak obraz Wojciecha Kossaka poświęcone temu geniuszowi wojny.

Mowa, oczywiście, o powstałym w 1900 r. dziele „Bitwa pod piramidami”. Obraz mimo upływu lat nadal wywiera ogromne wrażenie na widzach, pobudzając nie tylko ich „estetyczne synapsy”, ale i zmuszając do głębszej refleksji nad dziejami okresu, który został przedstawiony na płótnie i tego, jak wpłynął Napoleon na ukształtowanie się świata. Malowidło Kossaka intryguje nie tylko widzów, ale i ekspertów, od dawna jest obiektem wnikliwych analiz wielu badaczy. Bank Pekao S.A. zaprasza do obejrzenia krótkiego filmu pt. „Okiem liryka”, który przybliża fascynującą historię tego monumentalnego płótna.

CZYTAJ DALEJ

Bp Piotr Skucha w Sosnowcu: Ziarno trzeba siać. Jest to nasze zaufanie do Ducha Świętego

2024-03-28 19:59

[ TEMATY ]

Bp Piotr Skucha

diecezja sosnowiecka

Msza Krzyżma

Archiwum Redakcji

Biskup Piotr Skucha

Biskup Piotr Skucha

Ziarno trzeba siać. Jest to nasze zaufanie do Ducha Świętego - powiedział bp Piotr Skucha, emerytowany pomocniczy biskup sosnowiecki, który w tym roku przewodniczył wielkoczwartkowej Mszy Krzyżma w sosnowieckiej bazylice katedralnej. Na celebracji obecni byli pracownicy kurii diecezjalnej w Sosnowcu, seminarzyści wraz z przełożonymi i wierni. Uroczystość miała również charakter corocznej pielgrzymki Liturgicznej Służby Ołtarza do katedry.

Bp Piotr Skucha zauważył, że kapłan jest sługą tajemnic Chrystusa w szczególnym znaczeniu wtedy, kiedy swoim własnym życiem potwierdza Jego życie, przepowiadanie i cierpienie.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję