Kochał kapłaństwo, fascynował nas swoim kapłaństwem – podkreślają wychowankowie ks. Mońki. „Jako wychowawca ks. Mońka potwierdzał z wiarą w Boga zmaganie o człowieka. Był zawsze świadkiem tego, że słowo Boże i łaska dokonują cudu we wspólnocie Kościoła i w sercach ludzkich” – powiedział w jednym z kazań abp Wa-cław Depo.

Droga życia

Ksiądz prał. Zenon Mońka urodził się 11 kwietnia 1931 r. w Zajączkach. Studia seminaryjne odbył w latach 1951-57 w Częstochowskim Seminarium Duchownym w Krakowie. Święcenia kapłańskie otrzymał 19 stycznia 1957 r. z rąk bp. Zdzisława Golińskiego. Po święceniach został skierowany do pracy duszpasterskiej jako wikariusz w parafii św. Jadwigi Śląskiej w Kodrębie. W 1958 r. został skierowany do pracy w Niższym Seminarium Duchownym w Częstochowie, najpierw jako prefekt, a w latach 1965-71 jako jego rektor.

Ksiądz Mońka odbył studia podyplomowe na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie (1967-68), uwieńczone licencjatem z teologii na podstawie pracy pt. Znaczenie ołtarza w narodowym i religijnym życiu Izraelitów w świetle najnowszej literatury biblijnej. Następnie ukończył czteroletnie studia w Rzymie (1970-74), uzyskując tytuł doktora teologii na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Laterańskiego na podstawie pracy Modlitwa wiernych przywrócona przez Sobór Watykański II.

Odnowa liturgiczna

W 1974 r. został wicerektorem Częstochowskiego Seminarium Duchownego ds. „Tirocinium Pastorale” w Częstochowie – ośrodka formacji dla diakonów, neoprezbiterów i następnych czterech roczników młodych kapłanów. Równocześnie pełnił funkcje: diecezjalnego duszpasterza powołań i moderatora Diecezjalnego Dzieła i Ośrodka Powołań Duchownych (1974-85), diecezjalnego duszpasterza nauczycieli i wychowawców (1978-81), a także opiekuna Częstochowskiego Oddziału Towarzystwa Przyjaciół KUL.

Od 1974 r. ks. Mońka wykładał wstęp do teologii oraz liturgikę w Częstochowskim Seminarium Duchownym najpierw w Krakowie, a potem w Częstochowie oraz w Instytucie Teologicznym w Częstochowie. Uczestniczył w życiu liturgicznym diecezji, wnosząc swój wkład w odnowę liturgii w duchu Soboru Watykańskiego II, uczestniczył w pracach II Synodu Diecezjalnego, pracując w Diecezjalnej Komisji ds. Liturgii. Opublikował wiele artykułów na tematy pastoralne i liturgiczne, zwłaszcza w Tygodniku Katolickim Niedziela, za co w dowód uznania za dobrą współpracę otrzymał medal „Mater Verbi”.

Ksiądz Mońka działał także w Oddziale Częstochowskim Polskiego Towarzystwa Teologicznego oraz organizował wielkie zgromadzenia liturgiczne, zwłaszcza – przez kilkanaście lat – centralną procesję Bożego Ciała w Częstochowie. Jako wieloletni współpracownik biskupów częstochowskich był członkiem Diecezjalnej Komisji Liturgicznej. Pracował również w Sądzie Metropolitalnym w Częstochowie jako sędzia diecezjalny. Był też kuratorem Zgromadzenia Sióstr Opieki Społecznej pw. św. Antoniego w Wieluniu (1980).

Został odznaczony godnością kanonika honorowego Częstochowskiej Kapituły Katedralnej (1979), a potem kapelana honorowego Ojca Świętego – prałata (1990).

Ksiądz Mońka był autorem artykułów z zakresu m.in. duchowości i teologii liturgii oraz modlitewników: Droga do Boga, Z Jezusem i Maryją przez życie (modlitewnik ślubny), Dzieci kochają Jezusa (modlitewnik komunijny).

Zmarł 22 maja 2013 r. w Częstochowie.