Reklama

Zarys historii parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tokarach

Niedziela podlaska 37/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Reklama

W połowie XV wieku król Kazimierz II Jagiellończyk (1447-92) nadał Tokary Steckowi, Majkowi i Waśkowi Olechnowiczom. Ich potomkowie zaczęli posługiwać się nazwiskiem Tokarewscy.
Siedzibą dzisiejszej parafii w Tokarach była początkowo miejscowość Wilanowo, zwana dawniej Wielanów lub Wielinów, która leży w odległości 2 km od Tokar. Pierwszy drewniany kościół pw. św. Jana Chrzciciela, św. Mikołaja Biskupa, św. Małgorzaty, św. Zofii i św. Doroty został zbudowany w 1527 r. przez Mikołaja Skirwin-Krupickiego (zm. przed 1536 r.), dziedzica Krupicz, Wilanowa i Kustyna. W 1536 r., kiedy jego potomkowie Melchior, Balcer i Jarosz Skirwin-Krupicze przyjęli protestantyzm, kościół w Wilanowie został zamieniony na zbór protestancki (do 1624 r.). W 1628 r. funkcję proboszcza parafii wilanowskiej i milejczyckiej pełnił ks. Jan Kamieński (ok. 1628-34).
W 1728 r. kościół wilanowski został gruntownie przebudowany do tego stopnia, że niektórzy mówią o wzniesieniu nowego pw. Pana Jezusa Ukrzyżowanego. Jego poświęcenia dokonał ks. inf. Ignacy Buchowiecki, proboszcz wysocki, późniejszy duszpasterz wilanowski (1746-48). W 1800 r. kolejny gruntowny remont przeprowadził ks. Roch Fiedorowicz (zm. w 1828 r.), ówczesny proboszcz (1771-1828).
W ramach represji po powstaniu styczniowym - z rozkazu generał-lejtnanta Konstantego von Kaufmana (1818-82), generał-gubernatora tzw. guberni zachodnich (1865-66) - 30 kwietnia 1866 r. kościół został zamknięty, a następnie rozebrany. Beneficjum przejęła Izba Dóbr Państwowych. Ostatnim proboszczem wilanowskim był ks. kan. Maciej Piotrowski (prob. 1847-66). W 1867 r. materiał budowlany przewieziono do Telatycz, gdzie na cmentarzu zbudowano cerkiew prawosławną pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Podobny los spotkał kaplicę w Klukowiczach, która decyzją (nr 1143) z 3 września 1867 r. gen. Edwarda hr. Baranowa II (1811-84), generał-gubernatora wileńskiego (1866-68), została całkowicie skasowana.
Po odzyskaniu niepodległości na nowo w 1919 r. została erygowana rzymskokatolicka parafia - z lokalizacją kościoła w sąsiednich Tokarach. Tego dzieła dokonał ks. Zygmunt Łoziński (1870-1932), biskup miński (1918-25). W tym czasie posługę duszpasterską świadczył ks. kan. Antoni Kaczyński (1871-1947), proboszcz parafii Wysokie Litewskie (od 1904 r.), który rozpoczął odprawiać nabożeństwa w domu murowanym w Tokarach. W 1922 r. parafianie przywieźli do Tokar stary, wilanowski kościół (zamieniony na cerkiew), ale zdołali zbudować z niego jedynie plebanię. W jednym z jej pomieszczeń została urządzona tymczasowa kaplica. Pierwszym proboszczem (1919-33) w Tokarach został mianowany ks. Józef Zabłocki (1868-1935).
Obecny drewniany kościół w Tokarach w stylu narodowym (synteza architektury Małopolski i Podkarpacia) został wzniesiony w latach 1934-35, według wcześniejszego projektu krakowskiego architekta Wincentego Wdowiszewskiego (1849-1906). Jego budową kierował ks. Mieczysław Kasprowicz (ur. 1904 r.), ówczesny proboszcz (1933-39). Konsekracja świątyni odbyła się 13 czerwca 1935 r. w czasie wizytacji kanonicznej ks. Kazimierza Bukraby (1885-1946), biskupa pińskiego (1932-46).
W czasie ostatniej wojny kościół szczęśliwie ocalał, chociaż wieś Tokary została podzielona w 1945 r. granicą państwową.
W czasie proboszczowania ks. Zenona Bobla (prob. 1992-95) i ks. Józefa P. Poskrobko (prob. 1995-98) został przeprowadzony gruntowny remont kościoła, a dach pokryto blachą miedzianą.
W pobliżu kościoła stoi murowana, piętrowa plebania zbudowana w latach 1981-87 staraniem ks. Witolda Wiercińskiego (prob. 1979-83) i ks. Jerzego Olszewskiego (prob. 1983-92).

Bibliografia:
E. Bryc, Monografia parafii rzymskokatolickiej w Wielanowie do 1866 r., Białystok 1999 (mps); M. Kałamajska-Saeed (red.), Województwo białostockie. Siemiatycze. Drohiczyn i okolice (Katalog zabytków w Polsce, t. XII, z. 1), Warszawa 1996;
M. Olszewski, Parafie pogranicza. Tokary, Niedziela. Kościół na Podlasiu nr 38 (1995) 51/52, s. 13; Spis kościołów i duchowieństwa diecezji pińskiej w r. p. 1933 i 1934, Pińsk 1933; T. Tararuj (oprac.), Spis kościołów, parafii oraz duchowieństwa diecezji w Drohiczynie n. Bugiem, Drohiczyn 1976; S. Ulaczyk (oprac.), Rocznik diecezji drohiczyńskiej. Spis parafii i duchowieństwa 1999, Drohiczyn 1999; Z. Zalewski, Z historii parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tokarach, Niedziela Podlaska nr 45 (2002) 11/378, s. I. IV.

Kaplice:
Siemichocze - kaplica dojazdowa pw. Miłosierdzia Bożego, zbudowana w latach 1987-91 pod kierunkiem ks. Jerzego Olszewskiego.
6 października 1991 r. poświęcił ją ks. Władysław Jędruszuk (1918-94), biskup drohiczyński (1991-94).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Porządek Mszy św.:
- niedziele i święta:
- kościół parafialny: 11.00
- kaplica w Siemichoczach: 9.00
- święta niebędące dniami wolnymi od pracy:
- kościół parafialny: 17.00
- kaplica w Siemichoczach: 15.00 (I piątek miesiąca)

Odpust w parafii:
Podwyższenia Krzyża Świętego: 14 września, św. Antoniego: 13 czerwca
Nabożeństwo adoracyjne przed odpustem Podwyższenia Krzyża Świętego: 12-14 września

Księgi metrykalne:
Księgi chrztów: od 1946 r. (wypisy 1939-45)
Księgi małżeństw: od 1948 r.
Księgi zmarłych: od 1948 r.

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Profanacja szopki bożonarodzeniowej w Ustrzykach Dolnych

2024-12-29 15:13

[ TEMATY ]

figura

dewastacja

Ustrzyki Dolne

szopka bożonarodzeniowa

Gmina Ustrzyki Dolne

Zdewastowana szopka bożonarodzeniowa w Ustrzykach Dolnych

Zdewastowana szopka bożonarodzeniowa w Ustrzykach Dolnych

W Ustrzykach Dolnych ktoś dopuścił się profanacji szopki bożonarodzeniowej. Urząd gminy opublikował w sieci zdjęcie zdewastowanej figury.

„Niestety, jedna z figurek naszej bożonarodzeniowej szopki została zniszczona” – tak zaczyna się komunikat magistratu w mediach społecznościowych.
CZYTAJ DALEJ

Pasterka z Małą Armią Janosika podbija sieć. Występ na Monte Cassino też Cię zauroczy

2024-12-27 09:55

[ TEMATY ]

pasterka

kolęda

Mała Armia Janosika

Jezusa Narodzonego

Rabka‑Zdrój

Mała Armia Janosika

Pasterce w kościele pw. św. Marii Magdaleny w Rabce-Zdroju

Pasterce w kościele pw. św. Marii Magdaleny w Rabce-Zdroju

W sieci pojawiło się nagranie, w którym młodzi polscy górale odgrywają na skrzypkach wspaniałe nuty polskiej kolędy. Jak się okazuje, występ na Pasterce w kościele pw. św. Marii Magdaleny w Rabce-Zdroju to nie jedyny koncert Małej Armii Janosika. Poniżej przypominamy przepiękne wykonanie pewnego utworu odegranego na Monte Cassino.

Film, w którym dziesiątki dzieci w strojach góralskich z instrumentami nie wstydzą się swojej wiary i w kościele przepięknie wykonują kolędę „Jezusa narodzonego” robi furrorę w polskim internecie. Jak się okazuje, także za granicą internauci udostępniają sobie fenomenalny występ pokazujący piękno polskiej tradycji.
CZYTAJ DALEJ

Prymas Polski: Rok Święty to czas łaski, nadziei i przebaczenia

2024-12-29 20:01

[ TEMATY ]

prymas Polski

abp Wojciech Polak

rok jubileuszowy

1000‑lecie koronacji

Archidiecezja Gnieźnieńska

Prymas Polski abp Wojciech Polak

Prymas Polski abp Wojciech Polak

„Rok Święty to czas łaski, nadziei i przebaczenia. Pójdziemy drogami, które wyznacza nam ten święty czas. I niech będą to zawsze drogi prowadzące na spotkanie z Jezusem” - mówił abp Wojciech Polak podczas inauguracji Roku Jubileuszowego w katedrze gnieźnieńskiej. Prymas przypomniał, że to także rok ważnych rocznic historycznych: 1000-lecia pierwszych koronacji królewskich w Gnieźnie oraz 1025-lecia istnienia archidiecezji i metropolii gnieźnieńskiej, najstarszej na ziemiach polskich.

Podobnie jak we wszystkich katedrach świata, w katedrze w Gnieźnie inauguracja Roku Jubileuszowego odbyła się w Niedzielę Świętej Rodziny 29 grudnia i poprzedzona była krótkim nabożeństwem w pobliskim kościele ojców franciszkanów. Stamtąd, za krzyżem, duchowni, osoby konsekrowane i świeccy przeszli w procesji do bazyliki, w której bramie, słynnych Drzwiach Gnieźnieńskich, abp Wojciech Polak ukazał krzyż intonując wielkopiątkową antyfonę „Oto drzewo Krzyża”. Następnie, już w świątyni, odbyło się błogosławieństwo wody, którą wierni zostali pokropieni na pamiątkę chrztu świętego.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję