Wręczenie medalu odbyło się 2 lutego, w 71. rocznicę ingresu kard. Stefana Wyszyńskiego oraz dzień po świętowanej co roku rocznicy poświęcenia bazyliki prymasowskiej.

W uzasadnieniu przyznania medalu napisano, iż „przybywając do katedry na Wzgórze Lecha w Gnieźnie mamy świadomość rangi tej świątyni jako Matki Kościoła hierarchicznego i katedry koronacyjnej królów Polski, jednego z najcenniejszych zabytków, pomnika kultury narodowej, związanej z początkiem państwa polskiego oraz miejscem kultu św. Wojciecha, apostoła i patrona Polski”.

Świątynia ta – jak podkreślono dalej – „stanowi centrum życia liturgicznego i działalności duszpasterskiej oraz wydarzeń i przeżyć związanych z kulturą chrześcijańską”. Ponadto parafia katedralna „włącza się w organizowanie wydarzeń kulturalnych”, promując kulturowe dziedzictwo bazyliki i Wzgórza Lecha.

Medal w imieniu Ministra Kultury wręczył proboszczowi i kustoszowi katedry ks. infułatowi Janowi Kasprowiczowi wojewoda wielkopolski Łukasz Mikołajczyk.

Mszy św. przewodniczył Prymas Polski abp Wojciech Polak, który dziękując za wyróżnienie podkreślił wspólne starania archidiecezji gnieźnieńskiej, parafii katedralnej oraz instytucji państwowych i europejskich dla odnowienia i zachowania gnieźnieńskiej bazyliki dla przyszłych pokoleń.

Wspólnie z Prymasem Eucharystię celebrowali: abp senior Henryk Muszyński, bp senior Bogdan Wojtuś oraz kanonicy Kapituły Prymasowskiej. W homilii ks. infułat Jan Kasprowicz, nawiązując do obchodzonych rocznic oraz otrzymanego wyróżnienia, przypomniał o miejscu i znaczeniu katedry gnieźnieńskiej zarówno w dziejach Kościoła i państwa polskiego, jak i wielowiekowej polskiej kultury wyrosłej i opartej na chrześcijańskim fundamencie.

Budowa gnieźnieńskiej katedry rozpoczęła się w 1342 roku, tuż po powołaniu na stolicę arcybiskupią w Gnieźnie Jarosława Skotnickiego herbu Bogoria, bliskiego współpracownika króla Kazimierza Wielkiego. Wcześniej w miejscu tym wznosiła się katedra romańska, w której koronował się m.in. Bolesław Chrobry.

Budowa gotyckiej bazyliki trwała 260 lat. Za datę zakończenia prac przyjmuje się rok 1602, kiedy wykończona została wieża północna. Świątynia przetrwała dwa wielkie pożary miasta. Była też kilkakrotnie przebudowywana zyskując najpierw wygląd barokowy, a później klasycystyczny. Na przestrzeni wieków dobudowano do niej także wieniec kaplic, który wyróżnia ją na tle podobnych świątyń w Polsce i Europie.

Pierwotny, gotycki wygląd katedra gnieźnieńska odzyskała na przełomie lat 50 i 60 ubiegłego wieku, kiedy decyzją kard. Stefana Wyszyńskiego przeprowadzono jej regotyzację. Obecnie w świątyni trwają prace renowacyjne i konserwatorskie prezbiterium. To kolejny etap realizacji projektu współfinansowanego przez Unię Europejską. W latach ubiegłych podobnymi pracami objęte były nawy boczne.