Agnieszka Lorek: - Co skłoniło Pana do rozpoczęcia poszukiwań genealogicznych?
Mikołaj Wydmański: - Opowiadania mojego taty, które słyszałem od dzieciństwa, a które bardzo mnie ciekawiły. W końcu przyszedł czas, aby sięgnąć w przeszłość. Na początku interesował mnie głównie prapradziadek, który brał udział w Insurekcji Kościuszkowskiej 1794 r., w stopniu sierżanta. Uczestnicy powstania mogli osiedlać się w wybranych przez nich samych miejscowościach. Mój prapradziadek wybrał Chlinę. Od niej rozpocząłem poszukiwania. Dotarłem do archiwów w tamtejszej parafii oraz do aktów w gminie Żarnowiec, ale wiadomości tam uzyskane były skąpe. To był jednak bodziec do dalszej drogi. Potem odwiedziłem archiwum w rodzinnej parafii w Chruszczobrodzie i przypadkowo trafiłem na nazwisko Wydmańskich z 1840 r. Dowiedziałem się, że mój ród wywodzi się z Imbramowic, a moje krewne przybyły w te strony, by służyć na dworze u hrabiego Grabiańskiego. Tutaj też założyły swoje rodziny i tak się zaczęła pisać historia mojej rodziny na tym terenie.
- Ile już trwa ta osobliwa podróż w przeszłość i jakie są jej efekty?
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
- Prawie 10 lat poszukuję rodzinnych powiązań. Dotarłem do 5 pokolenia, którego reprezentantem jest prapradziadek Wawrzeniec, urodzony ok. 1770-75 r. Brakuje tylko jego miejsca urodzenia, ale czekam na dokumenty z Archiwum Państwowego w Katowicach. Z rodziny po kądzieli dotarłem natomiast do 1783 r. - prapradziadka Antoniego, urodzonego w Tucznobabie, obecnie Tucznawie.
- Od czego należy zacząć poszukiwania rodzinnych korzeni?
- Na pierwszym etapie poszukiwań należy zebrać i uporządkować dokumenty z archiwum domowego, takie jak akty urodzenia, chrztu, bierzmowania, świadectwa szkolne, legitymacje, dyplomy, dokumenty związane z służbą wojskową, studiami, pracą, małżeństwem, akta własności, nekrologi, pamiętniki, kalendarze, modlitewniki i książki z dedykacjami. Zgromadzone dane powinno się uporządkować sporządzając np. drzewo genealogiczne. Można je zweryfikować, rozmawiając ze starszymi członkami rodziny, którzy z pewnością udostępnią posiadane przez siebie dokumenty i zdjęcia. Mając informacje o dacie i miejscu urodzenia, chrztu, ślubu, śmierci lub pogrzebu członków rodziny można prowadzić dalsze poszukiwania w lokalnych instytucjach - urzędach stanu cywilnego, parafiach, archiwach, rzadziej bibliotekach i muzeach.
- Jakie trudności i problemy można napotkać na tej drodze?
Reklama
- Całe mnóstwo! Prowadząc badania idzie się jak po sznurku: w akcie urodzenia dziadka są dane jego rodziców, po których można znaleźć z kolei ich akty urodzenia i ślubu. Taka jest teoria. Jednak daty mogą być błędne. Akta mogą być zagubione lub nie do odczytania; czasem nie można się do nich dostać, bo na straży stoi potęga biurokracji. Wraz z żoną sięgamy w przeszłość poszukując korzeni swych rodzin. Jesteśmy emerytami, brakuje czasu i środków na pokonanie odległości, bo czasem trzeba przebyć setki kilometrów, by sprawdzić archiwa. Wiele spraw udało się sfinalizować przez telefon, jednak najlepiej jest osobiście wszystko sprawdzić.
- Co przynosi i daje pasja odkrywania przodków?
- Im większa jest moja wiedza na te tematy, tym częściej zadaję sobie podobne pytanie: czemu służy świadomość kilku wieków wspólnej historii, skoro nasze starsze pokolenie tak dobrze się bez niej obywało? Stwierdziłem, że przyczyną, dla której warto było i jest szperać latami w archiwach jest zaczątek jedności i więzi rodzinnych, jaką udało mi się zaszczepić mojemu wnukowi Dawidowi, który przejął bakcyla po dziadku. A że zaczyna wcześnie, to pewnie będzie miał lepsze efekty. Zbudował już swoje pierwsze drzewo genealogiczne, a historia kilku pokoleń nie jest mu obca. Żałuję, że w młodości nie rozpocząłem tej drogi, bo z pewnością byłaby to nie tylko budowa drzewa, ale także ciekawe historie z życia przodków.
- Czy wiedza o przeszłości zmieniła cokolwiek w Pana życiu?
- Z pewnością mam niemałą świadomość wiedzy na temat własnych korzeni: skąd pochodzę, jakimi ludźmi byli moi przodkowie, co po nich odziedziczyłem? Tego rodzaju „śledztwo rodzinne” przyczyniło się do utożsamienia z moimi bliskimi, bo człowiek bez korzeni jest jak uschnięta gałąź.