Reklama

Kościół, lewica, Unia Europejska

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W noc sylwestrową Aleksander Kwaśniewski - w okolicznościowym przemówieniu telewizyjnym - dziękował Prymasowi Polski za wsparcie integracji z Unią Europejską. Ta wypowiedź była symptomatyczna. Prezydent, wywodzący się z obozu, który w przeszłości konsekwentnie zwalczał Kościół katolicki, wyrażał publicznie wdzięczność przewodniczącemu Konferencji Episkopatu Polski. Po spotkaniach kard. Józefa Glempa z prezydentem i premierem obserwatorzy pytają o poparcie Kościoła w referendum unijnym. Gdy Izabela Jaruga-Nowacka, pełnomocnik rządu ds. równego statusu kobiet i mężczyzn, zapowiedziała kilka tygodni temu nowelizację ustawy o ochronie życia i tzw. liberalizację aborcji, to szybko odciął się od tego pomysłu szef Kancelarii Premiera, a przecież jeszcze niedawno ten feministyczny postulat był jednym z wiodących punktów programu wyborczego SLD. (Przeważa jednak opinia, że ustawa zostanie zmieniona po referendum, by na razie nie drażnić opinii katolickiej, tak samo jak jest zapowiadane zalegalizowanie konkubinatów homoseksualnych). Gdy sen. Krystyna Sienkiewicz zapowiedziała złożenie projektu ustawy opodatkowującej działalność gospodarczą Kościoła, to rzecznik rządu zdystansował się od tego pomysłu. W czasach PRL, gdy ówczesna władza zabiegała o względy Kościoła, był to wyraźny sygnał, że czuje się niepewnie i próbuje wykorzystać do swoich celów autorytet Kościoła w społeczeństwie. Czy SLD, którego polityczny rodowód sięga formacji w przeszłości programowo zwalczającej religię katolicką, na tyle zrewidował swój stosunek do Kościoła, że możemy mówić o trwałym odcięciu się od radykalnej tradycji antyklerykalnej? Z jaką zmianą mamy do czynienia: jakościową czy taktyczną?

Strategia SLD

Strategia SLD - mówiąc w skrócie - polega na tym, że problem integracji z Unią Europejską sprowadzono do wąskiej partyjnej perspektywy SLD. Strategia ekipy Millera jest bardzo prosta: za wszelką cenę wejść do Unii w 2004 r., a wtedy uzyska się jakieś fundusze z Brukseli, które rozkręcą słabnącą polską gospodarkę. Uniknie się rozliczeń za cztery lata rządów przy okazji następnych wyborów parlamentarnych, bo co złe, rozmyje się w "kosztach akcesyjnych", a poza tym sytuacja gospodarcza Polski będzie wtedy pochodną sytuacji gospodarczej w Unii Europejskiej.
W tej strategii mniej ważne są maksymalnie dobre warunki ewentualnej polskiej akcesji do Unii Europejskiej i bardzo mocno stawiany interes narodowy, lecz znacznie ważniejszy jest imperatyw wejścia jak najszybszego i za każdą cenę, bo to wyznacza interes partyjny Sojuszu Lewicy Demokratycznej bardzo zabiegającego o wygranie następnych wyborów. W ten sposób Unia Europejska ma być instrumentem do utrwalenia władzy. Plan jest z punktu widzenia celów politycznych SLD znakomity, ale życzeniowy, bo Unia niczego nie daje za darmo, a wyjątkowo niekorzystne dla Polski stanowisko Brukseli, na przykład w fundamentalnej kwestii rolnictwa, coraz bardziej frustruje elity polityczne i całe społeczeństwo.
Realizacja tej strategii wymaga szybkiego zakończenia negocjacji. Tu jakość i twarde stawianie narodowych interesów w sposób naiwny, a może i nieudolny, zostało zastąpione polityką ustępstw, eufemistycznie określaną mianem "zmiany strategii negocjacyjnej". Poprzedni rząd świadomie zostawiał niektóre rozdziały "niedomknięte", by zachować sobie argumenty i szersze pole negocjacyjne do rozstrzygnięć kluczowych. Ekipa Millera jeszcze przed wyborami dawała do zrozumienia, że gdy zdobędzie władzę "uelastyczni" negocjacje w newralgicznych sprawach. Zostało to błyskawicznie wykorzystane przez drugą stronę przeciwko Polsce.
Nie jest bowiem tak, jak się niektórym polskim politykom wydaje, że Unia Europejska jest klubem, w którym się działa w kategoriach mgławicowej "tożsamości europejskiej", lecz jest polem wyjątkowo twardych i bezwzględnych negocjacji uprawianych w celu obrony interesów poszczególnych państw członkowskich. Obowiązuje stara zasada: kto nie dba o swoje i nie szanuje sam siebie, ten nie jest szanowany przez innych. Bez jasnego zdefiniowania naszych warunków brzegowych, polskiego non possumus, jest raczej przesądzone, że wynegocjujemy członkostwo drugiej, a może nawet trzeciej kategorii.
Nie można też zapominać, że efekty negocjacji i warunki naszego akcesu będą poddane pod osąd narodu w referendum. Jednak przekształcenie przewidywanego na jesień 2003 r. referendum o kluczowym znaczeniu dla przyszłości Polski w plebiscyt poparcia dla ekipy Millera, co jest logiczną konsekwencją strategii SLD, będzie rodziło określone skutki. Albo się popiera rząd, albo się go nie popiera, co przy bardzo trudnej sytuacji gospodarczej naszego kraju i przy niekorzystnych warunkach przystąpienia do UE może nastroić Polaków do głosowania przeciw.

Między ołtarzem a tronem

Oczywiście, politycy Sojuszu zdają sobie sprawę ze złożoności sytuacji. Dlatego za wszelką cenę i z taką determinacją zabiegają o wyraźne polityczne wsparcie integracji z Unią Europejską przez polskich biskupów, licząc na wykorzystanie autorytetu Kościoła dla potrzeb wygrania referendum. Kreowanie "życzliwego" Kościołowi wizerunku SLD przynosi również inne wymierne korzyści polityczne obecnemu rządowi: stabilizowanie ewentualnych napięć społecznych związanych z trudną sytuacją gospodarczą, pozyskanie zwolenników także wśród ludzi wierzących, bo odpada argument, że ekipa Millera buduje swoją tożsamość na antykościelnej tradycji PZPR i wreszcie odsłania inną twarz środowisk postkomunistycznych, które tak bardzo lubi się porównywać z europejską socjaldemokracją.
Charakterystyczne jest jednak w stosunku SLD (i niektórych kręgów liberalnych!) do Kościoła stosowanie zasady Kalego: jak Kali kraść, to dobrze; jak Kalemu ukraść, to niedobrze. Gdy biskupi wypowiadają się krytycznie w sprawie tych aspektów życia publicznego, które są sprzeczne z nauczaniem Kościoła, na przykład w sprawie polityki w stosunku do rodziny (List Episkopatu na Niedzielę Świętej Rodziny), to bywają oskarżani "o mieszanie się do polityki". Gdy hierarchowie mówią o kwestiach wygodnych dla SLD, to są chwaleni za "ważne i odpowiedzialne stanowisko". Stosunek do Kościoła i instytucji z nim związanych określa również bieżąca taktyka i zasada koniunkturalizmu. Zaledwie przed kilkoma miesiącami Wiesław Kaczmarek krytykował finansowanie przez spółki skarbu państwa Telewizji Familijnej prowadzonej przez Ojców Franciszkanów. Gdy jest realizowana euroentuzjastyczna strategia Sojuszu, sytuacja się zmieniła. Obecnie trwają prace nad umożliwieniem dalszej działalności TV Puls i wykorzystaniem jej w debacie europejskiej jako przeciwwagi dla tych mediów katolickich, które nie kryją swojego eurosceptycyzmu.
Nie jest bowiem tajemnicą, że problem Unii Europejskiej ma również wymiar polityczny i jako taki nie jest przedmiotem prawd wiary, a więc opinia katolików w tym względzie, w sposób jak najbardziej uzasadniony, może być zróżnicowana. Groźne natomiast byłoby dla katolickiej opinii, gdyby wolność wypowiedzi i pluralizm poglądów w sprawach politycznych były instytucjonalnie ograniczane na zasadzie "jedynie słusznych poglądów" względem warunków naszego ewentualnego członkostwa w UE bądź na "tak", bądź na "nie". W takiej sytuacji doszłoby do bardzo bolesnych podziałów wśród duchowieństwa i wiernych, a próba instrumentalizacji Kościoła, wpisana w strategię SLD, oznaczałaby - choć w zmienionych warunkach - odwołanie do czasów PRL, w których " konserwatywnego" Prymasa Wyszyńskiego przeciwstawiano "postępowemu" kard. Wojtyle. Istnieje jeszcze jeden istotny problem w kwestii stosunku katolików do Unii Europejskiej. Dla wielu grup społecznych, tradycyjnie religijnych (przede wszystkim rolników), wejście do UE na warunkach, jakie wyłaniają się z dotychczasowych negocjacji, oznacza istotne pogorszenie warunków egzystencji. Głosy pasterzy Kościoła na temat Unii z poziomu kierunkowej refleksji zostaną przez tych ludzi odebrane przede wszystkim w kontekście ich bieżącego, trudnego doświadczenia życiowego, co może pogłębić frustrację i wpłynąć na podejście do religii. Instrumentalne i fragmentaryczne wykorzystywanie wypowiedzi biskupów nt. Unii (jak miało to miejsce przy okazji wizyty 6 biskupów w Brukseli na początku lutego - w niektórych relacjach podkreślano jedynie aspekt wygodny dla propagandy prounijnej, natomiast niewiele cytowano wypowiedzi bp. Jana Szlagi, który precyzyjnie definiował obawy Kościoła związane z Unią Europejską) mogą pogłębić to zjawisko.
Nie należy jednak zapominać, że wielowiekowe doświadczenie Kościoła w prowadzeniu pracy duszpasterskiej w różnych ustrojach, sytuacjach politycznych, społecznych i ekonomicznych określa odpowiedzialność i roztropność w wypowiedziach dotyczących problemów życia zbiorowego. Zbawcze przesłanie Ewangelii jest uniwersalne, a Kościół jest powszechny. Wielu polskich biskupów odnosi się pozytywnie do integracji Polski ze strukturami zjednoczonej Europy, uważając, że znalezienie się Polski - kraju o wyraźnie katolickim obliczu - w Unii Europejskiej ułatwi powrót naszego kontynentu do jego chrześcijańskich korzeni. Ludzie Kościoła, jako obywatele, znają też bolączki dnia codziennego, obawy, lęki i nadzieje, a także problemy oraz jakość naszego życia politycznego. Kościół w Polsce miał również okazję zbyt dobrze poznać mentalność i bezwzględne dążenie do władzy środowisk ukształtowanych przez PRL. Dlatego tak ważny będzie, zapowiadany na marzec, komunikat Episkopatu Polski dotyczący Unii Europejskiej, a w niedalekiej przyszłości specjalny list.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

W świetle Eucharystii, w ciszy konfesjonału - paulini i Jasna Góra

2024-03-28 10:33

[ TEMATY ]

Jasna Góra

Karol Porwich/Niedziela

Patriarcha Zakonu Paulinów św. Paweł z Teb przez wielu skazany na śmierć głodową na pustyni, doświadczył Bożej troski i był z Bożej Opatrzności karmiony chlebem. Dziś prawie pół tysiąca paulinów każdego dnia Chlebem Eucharystycznym karmi ludzi na 4 kontynentach. W sercu Zakonu na Jasnej Górze żyje ponad 70 kapłanów. Misję tego miejsca i posługujących tu paulinów, wciąż określają słowa św. Jana Pawła II, że „Jasna Góra to konfesjonał i ołtarz narodu”. Sprawowanie Eucharystii jako centrum życia całej wspólnoty i pracy apostolskiej paulinów wpisane jest w ich zakonne konstytucje.

Na Mszę św…po cud

CZYTAJ DALEJ

Francja: wyjątkowa Wielkanoc z rekordową liczbą nowych katolików

2024-03-26 18:40

[ TEMATY ]

Francja

twitter.com

Kościół we Francji przygotowuje się w do wyjątkowej Wielkanocy z kolejną rekordową liczbą katechumenów. Choć dokładne dane nie zostały jeszcze ogłoszone, to szacuje się, że chrztów dorosłych będzie w tym roku o co najmniej 30 proc. więcej. To prawdziwa epidemia, a raczej niespodziewany cudowny połów - przyznaje ks. Pierre-Alain Lejeune, proboszcz z Bordeaux.

Zauważa, że wszystko zaczęło się półtora roku temu, kiedy do jego parafii zgłosiło się w sprawie chrztu kilkadziesiąt osób, tak iż obecnie ma osiem razy więcej katechumenów niż dwa lata temu. Początkowo myślał, że to przejaw dynamizmu jego parafii. Szybko jednak się przekonał, że nie jest wyjątkiem. Inni proboszczowie mają ten sam «problem», są przytłoczeni nagłym napływem nowych katechumenów.

CZYTAJ DALEJ

Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować

2024-03-29 06:20

[ TEMATY ]

Wielki Piątek

rozważanie

Adobe. Stock

W czasie Wielkiego Postu warto zatroszczyć się o szczególny czas z Panem Bogiem. Rozważania, które proponujemy na ten okres pomogą Ci znaleźć chwilę na refleksję w codziennym zabieganiu. To doskonała inspiracja i pomoc w przeżywaniu szczególnego czasu przechodzenia razem z Chrystusem ze śmierci do życia.

Dzisiaj nie ma Mszy św. w kościele, ale adorując krzyż, rozważamy miłość Boga posuniętą do ofiary Bożego Syna. Izajasz opisuje Jego cierpienie i nagrodę za podjęcie go (Iz 52, 13 – 53, 12). To cierpienie, poczynając od krwi ogrodu Oliwnego do śmierci na krzyżu, miało swoich świadków, choć żaden z nich nie miał pojęcia, że w tym momencie dzieją się rzeczy większe niż to, co widzą. „Podobnie, jak wielu patrzyło na niego ze zgrozą – tak zniekształcony, niepodobny do człowieka był jego wygląd i jego postać niepodobna do ludzi – tak też wprawi w zdumienie wiele narodów. Królowie zamkną przed nim swoje usta, bo ujrzą coś, o czym im nie mówiono, i zrozumieją coś, o czym nigdy nie słyszeli” (Iz 52, 14n). Krew Jezusa płynie jeszcze po Jego śmierci – z przebitego boku wylewa się zdrój miłosierdzia na cały świat. Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję