"Z wyrazami szacunku dla tych, którzy włożyli niemały trud, by przyszłym pokoleniom przekazać pamięć i relikwie po tych, co na ołtarzu ojczyzny złożyli dar najwyższy: swoje życie" - to zdanie napisał ks. Stefan Dzierżek SJ, kapelan kaliskiej Rodziny Katyńskiej do Księgi Pamiątkowej Muzeum Katyńskiego w Warszawie. Za kilka dni, 17 września, obchodzić będziemy kolejną rocznicę agresji sowieckiej na Polskę. Jest to dobra okazja, aby odwiedzić tę mało znaną placówkę muzealną w stolicy. Istnieje ona od 29 czerwca 1993 r.

Przez dziesiątki lat o zbrodni katyńskiej, jednej z najczarniejszych kart XX wieku, nie wolno było oficjalnie mówić ani pisać. Pierwsza jawna o niej wystawa miała miejsce na wiosnę 1990 r. w dolnym kościele Świętego Krzyża w Warszawie. Później - już w nowej rzeczywistości politycznej - trwały starania Federacji Rodzin Katyńskich o zorganizowanie Muzeum Katyńskiego. Ich uwieńczeniem było otwarcie i poświęcenie placówki przez bp. Sławoja Leszka Głodzia, ordynariusza polowego Wojska Polskiego.

Eksponaty muzealne, ten wstrząsający dowód zbrodni, to wydobyte z nieludzkiej ziemi podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych w latach 1991-1996 w Katyniu, Charkowie i Miednoje pamiątki po polskich oficerach zamordowanych bestialsko przez NKWD w 1940 r. Przywieziono je do Polski i jak najdroższą relikwię poddano konserwacji przede wszystkim w pracowniach Muzeum Wojska Polskiego oraz Pracowni Konserwacji Zabytków w Toruniu.

Z grobów katyńskich wydobyto i pokazano w Muzeum m.in.: fragmenty furażerek, czapek oficerskich, orzełki metalowe, okulary, portfele, teczki. Odnaleziono liczne dowody tożsamości, legitymacje, a nawet bilet tramwajowy obowiązujący w Warszawie w czerwcu 1939 r.

Z 732 obiektów wydobytych w Charkowie odnaleziono wiele odznak i odznaczeń. Są też przedmioty kultu religijnego (ryngrafy, medaliki, krzyżyki, łańcuszki i ikony). Na niektórych medalikach znajdują się napisy "Królowo Polski, módl się za nami", "Pamiątka z Częstochowy" itp. Są przedmioty wykonane własnoręcznie przez Polaków, jak np. pudełka na tytoń, szachy, drewniane kubki czy zapalniczki. Cenne są wydobyte z ziemi dokumenty; część z nich zachowała się w dobrym stanie. Są listy i kartki pocztowe.

Z grobów polskich bohaterów zamordowanych pod Miednoje pokazano m.in. umundurowanie i oporządzenie funkcjonariuszy policji i wiele przedmiotów codziennego użytku. Są wśród nich sztućce, lusterka, szczoteczki do mycia zębów, pióra i kałamarze, sygnety wykonane z aluminium oraz okulary i binokle.

Z grobów w Miednoje są również przedmioty kultu religijnego, m.in. medaliki z napisami wotywnymi do Serca Jezusowego i Matki Bożej.

Muzeum Katyńskie prowadzi szeroką działalność naukowo-badawczą oraz edukacyjną. Ważne w niej miejsce zajmuje edukacja młodzieży. W jego pomieszczeniach prowadzone są lekcje historii. Placówka współpracuje m.in.: z Polską Fundacją Katyńską, Centralnym Archiwum Wojskowym, Polskim Czerwonym Krzyżem, Prokuraturą Generalną i Ośrodkiem "Karta" .

Muzeum Katyńskie, które jest filią Muzeum Wojska Polskiego, znajduje się na terenie dawnego fortu Sadyba przy ul. Powsińskiej 13. Czynne jest od środy do niedzieli w godz. 10.00-16.00.