Reklama

Małe vademecum pokarmów

Poczęstunek żałobny dawniej i dziś

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Obchodzona w Kościele katolickim uroczystość Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny miały w przeszłości nieco odmienny charakter. Obrzędy zaduszkowe o rodowodzie jeszcze przedchrześcijańskim odprawiano nad grobami zmarłych. Prawdopodobnie obejmowały one w dawnych wiekach tereny całej Polski, dziś nieliczne ślady obrzędów zachowały się w rejonach wschodnich. Obrzędy zaduszkowe w dawnych czasach miały miejsce w pierwszy wtorek po niedzieli przewodniej. Zgromadzeni przy grobach swoich bliskich mężczyźni i kobiety „jaja tarzają [czerwone farbowane, czyli kraszanki], które potem żebrakom (...) oddają. Rozścielać zwykli na grobowcu obrus, stawiają potrawy, zlewają mogiłę wódką i sytą miodową, zapraszają umarłych na ucztę (...) sami do uczty zasiadają. Potrawy nie powinny być parzyste (...). Trzeba, żeby koniecznie były: miód, twaróg, bliny, rodzaj naleśników z mąki hreczanej, jaja, kiełbasa lub świnina wędzona” (Łukasz Gołębiowski, Lud polski).
Do zwyczajów dziś już zapomnianych należał poczęstunek przy zwłokach zmarłego. Jeszcze w XIX w. powszechny był na polskiej wsi obyczaj odwiedzania zmarłego w domu. Rodzina bliższa i dalsza, sąsiedzi, znajomi i przyjaciele brali udział w nabożnym czuwaniu przy zwłokach. Oprócz podstawowych zachowań, którymi było witanie się z obecnymi, klękanie przy zmarłym i odmówienie pacierza, należało wypić po kilka kieliszków (lub szklanek) podanego alkoholu. Do wódki podawano chleb, czasami coś jeszcze. Natomiast po rozejściu się odwiedzających pozostawiano w izbie na noc kieliszek wódki lub szklankę piwa oraz kawałek chleba, pieczeni i ciasta. Był to posiłek dla duszy zmarłego.
Zwyczaj goszczenia odwiedzających alkoholem był bardzo tępiony, gdyż żałobnicy, wypiwszy zbyt dużo, stawali się krzykliwi i zakłócali spokój i atmosferę żalu po zmarłym. Huczne pożegnanie zmarłego było nie tylko domeną mieszkańców wsi. Również wśród szlachty istniał obyczaj spotykania się całej rodziny, która licznie zjeżdżała do domu żałobnego. Mówiło się, że śmierć kogoś z rodziny była okazją do odwiedzenia żywych.
W czasach współczesnych tego typu zachowania są nam już zupełnie obce. Pozostałością po nich są powszechnie urządzane stypy, czyli spotkania z poczęstunkiem dla rodziny i przyjaciół. Stypa odbywa się bezpośrednio po uroczystościach pogrzebowych. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu stypy odbywały się wyłącznie w domach i miały charakter obiadu przygotowanego przez osoby najbliższe zmarłemu. Żal i smutek po śmierci kogoś bliskiego nie pozwalały na szykowanie wymyślnych potraw. Natomiast ostatnio modne stało się urządzanie styp w lokalach i restauracjach, przez co stały się one mniej lub bardziej eleganckimi przyjęciami.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Dary Świętego Ducha

Niedziela rzeszowska 22/2020, str. I

[ TEMATY ]

Pięćdziesiątnica

Zesłanie Ducha św.

Arkadiusz Bednarczyk

Zesłanie Ducha Świętego z podkarpackiej cerkwi

Zesłanie Ducha Świętego z podkarpackiej cerkwi

Zesłanie Ducha Świętego kończy okres wielkanocny i upamiętnia narodziny i posłannictwo Kościoła. Tradycja ludowa rozmaicie upiększała tę uroczystość. Niekiedy spod stropu kościelnego spadał deszcz kwiatów symbolizujących dary Ducha Świętego. Wypuszczano również gołąbki – symbole Ducha Świętego.

U roczystość nazywano Zielonymi Świątkami, bowiem przystrajano domostwa i ich obejścia zielonymi gałęziami, np. brzozowymi bądź wierzbowymi, co miało gwarantować urodzaj i chronić przed złymi duchami. Dodatkowo silny zapach tataraku chronił zagrody przed owadami.

CZYTAJ DALEJ

#PodcastUmajony (odcinek 19.): Strzelaj. Nie spudłujesz

2024-05-18 19:30

[ TEMATY ]

#PodcastUmajony

Mat.prasowy

Co zrobić, żeby w ciągu dnia dusza nie zemdlała z głodu? Czy modlitwa może być jak proca? I co to właściwie ma wspólnego z przekąską i przystawką? Zapraszamy na dziewiętnasty odcinek „Podcastu umajonego” ks. Tomasza Podlewskiego o maryjnej modlitwie aktami strzelistymi.

CZYTAJ DALEJ

Boża inicjatywa

2024-05-18 23:28

Mateusz Góra

    W ogrodach Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie odbył się Piknik Rodzinny.

    Za otwartymi bramami krakowskiego seminarium na rodziny czekała moc atrakcji, w tym dla najmłodszych. Dzieci mogły wziąć udział w konkursie plastycznym, którego tematem było hasło „Moja rodzina w Kościele”. Zadaniem najmłodszych było stworzenie rysunku przedstawiającego ich z rodzicami w kościele. Ponadto dzieci mogły wziąć udział w miniturnieju piłkarskim, zwijaniu balonów, malowaniu twarzy. Dodatkowo atrakcjami dla najmłodszych była zjeżdżalnia i rowerki wodne.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję